Karadeniz’in en gelişmiş şehirlerinden biri olan Samsun, zengin kültürü, tarihi ve mutfağı ile Karadeniz’de inci gibi parlıyor. Samsun’a gelmeden önce herkesin merak ettiği ilk soru Samsun’da ne meşhur sorusudur. Sizin için bu soruyu detaylı bir şekilde cevaplıyoruz.
Türk mutfağı Dünya’nın en zengin mutfaklarından biridir. Türkiye’nin dört bir yanında farklı lezzetlerde eşsiz yemekler bulabilirsiniz. Her bölgenin ve neredeyse her şehrin kendine has yemekleri vardır. Karadeniz’in kıyı bölgesinde olmasından kaynaklı deniz ürünlerine yönelik yemekleri sıkça bilinse de hamur işi yemekler de Karadeniz lezzetleri arasında önemli bir yer tutar.
Samsun mutfağı Karadeniz’in yöresel lezzetlerinin etkilerini taşır. Samsun’un geleneksel mutfağında lahana, mısır, fasulye, hamur işleri ve deniz ürünleri ağırlıklıdır. Tarımın yoğunlukta olduğu Samsun’da sebze yemekleri sıkça tercih edilir. Fasulye diblesi, turşu kavurması, karalahana dolması, mısır çorbası, keşkek, tirit, kapalı kıymalı pide, kıvratma gibi lezzetler Samsun’un en popüler yemekleri arasındadır. Gezgin gurmelerin uğrak noktalarından biri olan Samsun’dan dönerken yanınızda yöresel birkaç lezzet götürebilirsiniz. Samsun’un meşhur Pidelerinden, nokul tatlısından, fasulye turşusundan, Samsun Simidinden, çeşitli reçel ve marmelatlarından istediğinizi yanınızda götürebilirsiniz. Bununla birlikte Samsun’da alabileceğiniz doğal ürünler de vardır. Bunlar, Kestane balı, Erik Pestili, Kırçan, Kaldırayak ya da Galdirik, madımak, Terme Pirinci.
Samsun’da ilçeye göre de farklı lezzetler görmeniz mümkündür. Samsun’un ilçelerine has lezzetlerin bazıları şunlardır:
- Terme Pidesi
- Bafra Dondurması
- Kavak Kaz Tiriti
- Çarşamba Keşkeği
- Salıpazarı Kestane Balı
- Yakakent Mantısı
- Çakallı Menemeni
- Vezirköprü Oymaağaç Kuzu Kebabı
- Bafra Nokul Tatlısı
- Çarşamba Kıvratma Tatlısı
- Samsun Simiti
- Samsun Haluçka Yemeği
- Kavak Yazı Pancarı
- Çarşamba Fasulyeli Mısır Çorbası
Samsun mutfak kültürünün yanı sıra tarihi ve kültürel özellikleri ile de ilgi çeken şehirlerden biridir. Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı bu topraklarda Millî Mücadele’nin izlerini görmek mümkündür. Bununla birlikte Samsun’da bulunan Amazon Köyü’nde M.Ö 1200’lü yıllarda yaşadığı iddia edilen Amazon kadınlarının yerleşim alanlarını da görebilirsiniz. Samsun’un Tekkeköy ilçesinde keşfedilen mağaralar Karadeniz’de şimdiye dek bilinen en eski yerleşim alanlarıdır. Samsun geziniz sırasında geçmişi Eski Çağa dayanan Tekkeköy Mağaraları’nı ziyaret ettikten sonra daha ileriki yıllarda yaşayan Amazon Kadınları’nın yerleşim alanı olan Amazon Köyü’nü ziyaret edebilirsiniz. Milli duygularımızı kabartan Bandırma Gemisi’ni ve Samsun Müzeleri’ni ziyaret ederek Kurtuluş Mücadelesinin Samsun’da bıraktığı izleri görebilirsiniz.
Müzeler Kültür turizminin önemli yapı taşlarındandır. Samsun Müzeleri gerek şehri tanımak gerekse tarihe ışık tutmak için oldukça önemlidir. Samsun’da ilk müze 1930’lu yıllarda açılan Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’dir. Burada arkeolojik eserler sergilenir. Bakır çağı, Tunç Çağı, Hitit, Helenistik ve Roma dönemlerine ait eserlerin bulunduğu müzede en değerli eser “Karun Hazinesi” dir. Ardından Amisos Tepesindeki yapılan çalışmalarda bulunan Amisos Hazinesi yalnızca şehrin değil Türkiye’deki en değerli koleksiyondur. Samsun’daki en kıymetli müzelerden biri de Gazi Müzesi’dir. Gazi müzesi 1988 yılından bugüne kadar hizmet vermektedir. Mustafa Kemal Paşa’nın ilk ziyaretinden sonra Havza’da kaldığı otel 1994 yılında Havza Atatürk Evi adıyla müzeye çevrilmiştir. Atatürk Müzelerinden bir diğeri de Tekkeköy Atatürk Evi’dir. Bu müze Atatürk’ün Selanik’te doğduğu evin birebir kopyası olarak tasarlanmış ve dekore edilmiştir. Millî Mücadele’nin ilk adımlarının atıldığı Samsun’da 1999 yılında başlatılan proje ile Bandırma Vapurunun birebir aynısı yapılarak müze haline getirilmiş. Bandırma Vapurunun bulunduğu kıyıda açık hava müzesi de vardır. Burası Bandırma Vapuru ve Millî Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi adını almıştır.
Yeşilin her tonunu görebileceğiniz Samsun, doğa güzellikleri ile görenleri büyülüyor. Sahil şehri olan Samsun gerek plajları gerekse ormanlık alanlarıyla Karadeniz’in gözde şehirlerinden biridir. Her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlayan Samsun Karadeniz’in en uzun sahil şeridine sahiptir. Mavi Bayraklı plajları, temiz kum ve denizi ile ziyaretçilerini memnun eder. Ormanlık alanları, yayları da doğa severler tarafından sıkça tercih edilir. Samsun’da en çok ziyaret edilen doğa alanlarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Nebiyan Dağı
- Kunduz Dağı
- Çakırlar Korusu
- Ondokuz Mayıs Göleti
- Kızılırmak Deltası/ Kuş Cenneti
- Şahinkaya Kanyonu
- Kabaceviz Şelaleleri
- Akalan Şelaleleri
- Taşvan Dağı
- Yeşil Irmak Doğal Yaşam Parkı
- Güvercinlik Göleti
- Ladik Akdağ
Hem dağlık hem de denize kıyısı olan Samsun’da dağcılık, yamaç paraşütü, su sporları, kış sporları gibi birçok spor aktivitesi yapmak mümkündür. Samsun’daki spor alanlarından bazıları şunlardır:
- Golf Sahası
- Bowling Salonu
- Buz Pateni
- Yelken Kulübü
- Kayak Merkezi
Samsun, çeşitli ulusal ve uluslararası şampiyonalara ev sahipliği yapmıştır. Samsun’da Güreş, Okçuluk, Tekvando, Satranç ve Binicilik gibi birçok spor dalında lisanslı sporcular yetişmektedir. Samsun’un geçmişten bugüne kadar spora verdiği önem büyüktür.
Samsun sanat faaliyetleriyle de Karadeniz’de kendinden söz ettiren şehirlerden biridir. Samsun’da, Samsun Devlet Opera ve Balesi, nerdeyse her ilçede bulunan sanat merkezleri aktif şekilde çalışmalarını sürdürmektedir. Eğer rotanızı Samsun’a çevirmişseniz Opera, Bale, Tiyatro, Konser, Sinema gibi sanatsal etkinliklere katılabilirsiniz.
Türkiye’nin dört bir yanında yöresel şenlikler ve festivaller düzenlenir. Samsun’da çok sayıda şenlik ve festival yapılsa da aralarında en meşhur olanı Güreş etkinlikleridir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- Asarcık’ta Geleneksel Karakucak Güreşleri
- Ayvacık’ta Mustafa Dağıstanlı Güreş Festivali
- Bafra’da Bengü Karakucak Güreşleri
- Kavak’ta Yaşar Doğu Güreşleri
- Ladik’te Ladik Yağlı Güreşleri
- Terme’de Altın Fındık Yağlı Pehlivan Güreşleri
- Vezirköprü’de Kunduz Yağlı Güreşleri
Bunların yanı sıra Samsun’da düzenlenen diğer şenlikler ve festivaller şunlardır:
- Alaçam’da Hüseyin Dede Şenlikleri
- Bafra’da Karpuz Festivali
- Kapıkaya Festivali
- Neyzen Tevfik Kültür Şenliği
- Çarşamba’da Yeşilırmak Kültür ve Sanat Şenliği
- Terme’de Altın Pirinç Festivali
- Vezirköprü’de Köprülü Mehmet Paşa Kültür Sanat ve Spor Festivali
- Yakankent’te Deniz Oyunları Festivali
- Karadede Panayırı (Osmanlı döneminden bu zamana kadar yapılan en eski geleneksek etkinliktir.)
Samsun’da Belediyeler ve çeşitli kuruluşlar tarafından düzenlenen gençlik festivalleri, sanat etkinlikleri, Sinema Festivali, Şiir Günleri ve dönemsel olarak yapılan birçok festival ve şenlik de vardır.
Karadeniz bölgesi yöresel halk oyunları ile tüm Dünya’da adını duyurmuştur. Samsun’da Karadeniz’in halk oyunlarının etkisinde kalan ancak kendi has ve zengin birçok halk oyununa sahiptir. Bunun temel nedeni Samsun’un göç alan bir şehir olmasıdır. Ulusal ve uluslararası birçok yarışmada başarı gösteren Samsun’un yöresel halk oyunları, kendine özgü dans figürleri ile izleyenler tarafından alkış topluyor. Göç alan bir şehir olarak Samsun’da yöresel halk oyunları da kendinden sıkça söz ettirir. Samsun’da halk oyunları ilçelere ve göçmenlerin yerleşim alanlarına göre farklılık göstermektedir. Samsun’a özgü yerel köylerde üçayak, demirağa, sarkız, yanlama, metelik, alafranga, kabaceviz, sağırperde, kasap havası, geriş, esengül ve oy kargalar oyunları oynanır. Göçmen köylerin de ise Hasanağa, zigoş, telgrafın telleri, gibi halk oyunları oynanır.
Karadeniz’in incisi Samsun, kendine has yemekleri, kültürel ve sanatsal etkinlikleri, tarihi yapıları ve doğa güzellikleri ile adını Türkiye’nin dört bir yanında duyurmaya başladı. Samsun’a uğrayan yerli ve yaban turistlerin birden çok kez ziyaret ettiği Samsun, Atatürk’ün şehri olarak da dillere düşmüştür. Eğer gezi rotanızda Samsun varsa Samsun’un kaliteli ve konforlu otellerinde konaklayabilir ve şehrin tüm güzelliklerine şahit olabilirsiniz. Kamp alanlarında çadır kurabilir, dilerseniz günübirlik ziyaretlerle şehrin tadını çıkabilirsiniz. Samsun tüm ziyaretçilerine en güzel haliyle kucak açıyor. Siz de bu tarihi ve kültürel şehri keşfedin!
