Samsun, Karadeniz Bölgesi’nin en gelişmiş şehirlerinden biridir. Samsun’un toplamda 17 ilçesi bulunmaktadır. Her bir ilçesi kendine özgü kültürü, gelenekleri ve yöresel lezzetleriyle tanınmaktadır. Bu ilçelerin her biri, kendine ait farklı bir kültürel mirasa sahiptir. Samsun’un zengin kültürel mirası ve çeşitliliği sadece ilçeleriyle sınırlı değildir. Ancak her bir ilçenin kendine özgü tarihi ve coğrafi özellikleri, bu ilçelerin kültürel dokusunun şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Samsun’un ilçeleri;
- Alaçam
- Asarcık
- Atakum
- Ayvacık
- Bafra
- Canik
- Çarşamba
- Havza
- İlkadım
- Kavak
- Ladik
- Salıpazarı
- Tekkeköy
- Terme
- Vezirköprü
- Yakakent
- 19 Mayıs
Samsun’un ilçelerinin yöresel özellikleri, tarihi ve kültürü ile ziyaretçileri cezbeden güzelliklere sahiptir. Her bir ilçenin kendine özgü yöresel yemekleri, el sanatları ve gelenekleri bulunmaktadır. Bu nedenle, Samsun’un ilçeleri yöresel özellikleri ile Samsun’u ziyaret edenler için keşfedilmesi gereken zengin bir kültürel miras sunar.
Alaçam
Samsun merkezine 78 kilometre uzaklıkta olan Alaçam, geçmişin izlerini taşıyan evleri ve doğal alanları ile herkes tarafından beğeni topluyor. Alaçamın merkezinde bulunan cami, çeşme, hamam ve işyeri gibi toplamda 61 adet yapı tescillenmiştir. Bu yapıların net olarak geçmişi bilinmese de mimarisine bakıldığında 19. Yy. sonlarına doğru inşa edildiği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte ilçe korunmuş bir doğal güzelliğe de sahiptir.
Denize kıyısı olan Alaçam ilçesi her yıl onlarca yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Temiz kumsalı ve berrak denizi ile yaz tatillerinin vazgeçilmez yerlerinden biridir. Alaçam ilçesinin en meşhur yerlerinden biri Geyikkoşan mesire alanıdır. Bu alanda şenlikler yapılır. Bu şenliklerde ise yağlı pehlivan güreş müsabakaları düzenlenir. Alaçamda yapılan bu geleneksel şenlikleri 600 yıl önceye dayanan bir geçmişi olduğu tahmin edilmektedir. Bunların yanı sıra Alaçam ilçesini ziyaret ederseniz orada bulunan acı suyu mutlaka denemelisiniz. Acı su bir tür maden suyudur ve halk arasında ağrılara ve mide rahatsızlıklarına iyi geldiği söylenir. Alaçam ilçesinin en meşhur yöresel yemeği tavuk eti ile yapılan Herse ve Aluş yemekleridir.
Asarcık
Samsun’un Asarcık ilçesi, il merkezine yaklaşık 30 km uzaklıkta yer alır. Asarcık tarım ve hayvancılık konusunda Samsun’un önemli ilçelerinden biridir. Samsun ve ilçelerinde bulunan doğal alanlar ve tarihi yapılar gerek yerel halk gerekse belediyeler tarafından korunmuştur. Bu yüzden Asarcık’ta da bulanan birçok tarihi cami ve kiliseyi ilçe merkezinde görmeniz mümkündür. Bununla birlikte Ayaklıalan Köyü yakınlarında bulunan kilisenin çevresinde ve Yarımca Köyü etrafında bulunan yeşillik alanlar, piknik yapmak ve doğa gezisi yapmak için oldukça elverişli alanlardır. Asarcık’ın en meşhur lezzetleri ise Çerkez Tavuğu ve kaz tirididir.
Atakum
Samsun’un hem yerel halkı hem de çevre illerdeki kişiler tarafından en sık ziyaret edilen ilçedir. Samsun merkezine 10 dakikalık bir mesafede bulunan Atakum, doğal alanları, yeme içme mekanları ve eğlence mekanları ile Samsun’un en popüler ve gelişmiş ilçelerinden biridir. İlçenin sahil şeridi, turistik plajları ve modern yaşam alanları ile ünlüdür. Atakum aynı zamanda Samsun’un en eski yerleşim bölgelerinden biridir ve tarihi yapıları da ziyaretçiler için ilgi çekicidir.
Deniz kıyısında bulunan bu ilçe uzun bir sahil şeridine sahiptir. Atakum’da yapabileceğiniz birçok aktivite vardır. Dilerseniz sahil kenarında sakin bir yürüyüş yapabilir dilerseniz de bisiklet ya da scooter kiralayarak keyifli bir gezi yapabilirsiniz. Denize girmeye müsait olan plajları da halka açıktır. Aileniz ya da arkadaşlarınızla birlikte güneşli havanın bunaltan sıcağından kaçıp denizde yüzebilir, kumsalda voleybol oynayabilirsiniz. Bununla birlikte deniz manzarasının tadını çıkarabileceğiniz birçok yeme içme mekânı da Atakum ilçesinde bulunur. Bunların yanı sıra Atakum’un en önemli tarihi değerleri Kurupelit Tümülüs’ü ve Küçük Kuşçulu Tümülüs’üdür.
Ayvacık
Ayvacık ilçesi, Samsun’un doğal güzelliklerle dolu, saklı cenneti olarak bilinir. Bu küçük ilçe, korunan doğal yapısıyla adeta büyüleyici bir manzara sunar. Ayvacık’ı ziyaret edenler, Hasan ve Suat Uğurlu Baraj Göllerinin eşsiz manzarasına hayran kalırlar ve gölün ortasında yer alan Kirazlık Adası, bölgenin güzelliğine güzellik katar.
Ayvacık, Canik Dağları’nın kuzey eteklerinde yer alır ve geniş ormanlık alanları ve çam ağaçlarıyla doludur. Doğanın bu güzellikleri, ziyaretçilere unutulmaz bir estetik deneyimi yaşatır. İlçede bulunan çardaklarda oturarak semaver çayı içebilir ve bu doğal güzelliklerin keyfini çıkarabilirsiniz. Saklı cennet Ayvacık, ziyaretçilerine muhteşem bir doğa harikası sunar ve insanı büyüleyen manzaralarıyla unutulmaz bir deneyim yaşatır. Ayvacık’ın doğal güzelliklerini keşfetmek için mutlaka zaman ayırmalısınız.
Bafra
Samsun’un tarihi ilçelerinden biri olan Bafra il merkezine yaklaşık 52 kilometre uzaklıkta yer alır. Bafra’nın tarihi M.Ö 5000 yıllarına kadar dayanmaktadır. Fenikeliler, Lidyalılar, Persler, Paflagonlar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlıların hüküm sürdüğü Bafra toprakları, her yıl binlerce yerli ve yabancı turiste ev sahipliği yapar. Bafra’da özellikle tarihi Çetinkaya Köprüsü ve Asarkale Kral Kaya mezarlıkları ilçenin tarihi ve kültürel dokusunu yansıtan yerlerdir.
Bafra’nın yöresel lezzetleri hem Samsun’da hem de çevre illerde adından sıkça söz ettirir. Bafra’nın kendine has Bafra Pidesi tescillenmiş bir lezzettir. Bununla birlikte Bafra Nokulu ve Bafra Dondurması da Bafra’nın yöresel lezzetleri arasındadır. Samsun tatiliniz sırasında Bafra’nın yöresel lezzetlerini mutlaka denemelisiniz.
Çarşamba
Çarşamba, şehir merkezine 36 km uzaklıkta yer alan bir ilçedir. Çarşamba da uzun bir tarihi geçmişe sahip ilçelerden biridir. M.Ö 4000’li yıllardan günümüze kadar yerleşim yeri olarak kullanılmaktadır. Hitiler, Persler, Roma İmparatorluğu, Selçuklular ve son olarak da Osmanlı’nın egemenliğine giren Çarşamba’da birçok tarihi yapı bulunur. Bunlar;
- Tarihi Çarşamba Köprüsü
- Göğceli Camii
- Büyük Bedesten
- Tarihi Hamam
Çarşamba da tıpkı Bafra gibi kendine has yemekleri ile dillere düşen ilçelerden biridir. Özellikle düğünlerde yapılan geleneksel yemekleri herkes tarafından beğenilir. Çarşamba’da yapılan yöresel yemekler şunlardır;
- Keşkek
- Tirit
- Kıvratma
- Mısır Çorbası
- Lahana Çorbası
- Kırçan Kavurması
- Fasulye Turşusu Kavurması
Çarşamba’nın en bilenen kültürel özelliklerinden biri de yörede yaşayan erkeklerin neredeyse bir asırdır giydikleri kıyafetlerdir. Sekiz köşe kasket ve yumurta topuk ayakkabı ilçenin yöresel giysileri arasında yer alır.
Terme
Terme ilçesi, Samsun il merkezine yaklaşık 60 km uzaklıkta bulunmaktadır. Samsun’un kıyı kesimlerinde ve sınırında yer alması nedeniyle hem deniz hem de doğa turizmi açısından oldukça zengin bir bölgedir. Terme ilçesi, tarihi dokusuyla da dikkat çeker. İlçenin en eski yapısı olarak bilinen Pazar Camisi, 10. yüzyıla kadar uzanan bir geçmişe sahiptir ve kesme taştan yapılmıştır. Ayrıca Cüneyt-i Bağdadi Türbesi de ilçede görülmesi gereken önemli tarihi alanlardan biridir. Doğal güzellikleri de dikkat çeken Terme ilçesi, özellikle Miliç Çamlığı, Çobanyatağı Sahili ve Kumcağız Sahili gibi alanlarıyla turistlerin ilgi odağı haline gelmiştir. Terme ayrıca birçok doğal alanı ve milli parkı bünyesinde barındırmaktadır.
Terme ilçesi, aynı zamanda birçok festival ve etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır. Amazon Festivali, Pirinç Festivali, Altın Fındık Festivali ve Geleneksel Hıdırellez Şenlikleri ve At Yarışları, ilçenin farklı mahallelerinde ve semtlerinde her yıl düzenlenen önemli etkinlikler arasındadır. Bu festivaller, ilçenin tarihi ve kültürel özelliklerini keşfetmek ve deneyimlemek isteyenler için harika bir fırsattır.
Vezirköprü
Hititlere kadar uzanan tarihi ile Vezirköprü hem doğası hem de kültürel yapıları ile gelenleri adeta büyülüyor. Samsun il merkezine uzaklığı 110 km olan Vezirköprü turizm açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Bölgede turizme katkı sağlayan tarihi güzelliklerin yanı sıra doğası korunmuş eşsiz güzellikleriyle muhteşem manzaralara sahip alanlar da vardır. Bu doğal güzellikler arasında ise dünyanın en büyük ikinci kanyonu olan Şahinkaya Kanyonu yer almaktadır. Bu kanyon, rafting ve doğa yürüyüşü gibi aktiviteler için oldukça popüler bir yerdir. Şahinkaya Kanyonu, Türkiye’nin en büyük doğal güzelliklerinden biridir ve Samsun’un önemli turizm merkezleri arasında yer alır. Kanyonun yüksekliği ve uzunluğu, doğal yapısı ve eşsiz manzarasıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Şahinkaya Kanyonu’nun tabiat parkı ilan edilmesiyle birlikte, bölge turizmi daha da canlanmıştır.
Tekne turları ile Şahinkaya Kanyonu’nu keşfetmek, bölgede yapabileceğiniz en keyifli aktivitelerden biridir. Kanyonun derinliklerinde gezinirken, yeşilin ve mavinin muhteşem uyumuna hayran kalacaksınız. Şahinkaya Kanyonu doğa fotoğrafçılığı yapmak için de eşsiz fırsatlar sunmaktadır. Kanyonun doğal güzelliği, özellikle gün batımı ve doğumunda fotoğraf tutkunları için kaçırılmaz bir fırsattır. Ayrıca kanyonda bulunan restoranlarda yöresel lezzetleri tadabilir ve bölgenin eşsiz manzarasına karşı keyifli bir yemek deneyimi yaşayabilirsiniz.
Şahinkaya Kanyonu, bölgede yapabileceğiniz en ilginç aktivitelerden biri olan yamaç paraşütü için de ideal bir mekandır. Kanyonun yüksekliği ve manzarası, yamaç paraşütü için mükemmel bir ortam sunmaktadır. Uzman rehberler eşliğinde bu heyecan verici aktiviteyi yaparak, kanyonun eşsiz güzelliklerini daha da yakından görebilirsiniz.
Samsun’un diğer ilçeleri de kendine has özellikleri, tarihi ve kültürü ile ziyaretçileri cezbeden güzelliklere sahiptir. Her bir ilçenin kendine özgü yöresel yemekleri, el sanatları ve gelenekleri bulunmaktadır. Bu nedenle, Samsun ilçelerinin yöresel özellikleri, Samsun’u ziyaret edenler için keşfedilmesi gereken zengin bir kültürel mirastır.
